Land-Rover Series 1 (1948-1958)
Door: Harry Woker
Ontstaan geschiedenis
Na de 2e Wereldoorlog probeerde de Britse Rover fabriek zo snel mogelijk weer de civiele autoproductie op te starten. Een van de projecten daarbij was de ontwikkeling en verkoop van een Britse vervanger van het Amerikaanse CJ-2 Jeep terreinvoertuig, waarbij de verkoop vooral gericht was op het buitenland (bedenk dat de toenmalige Britse Commonwealth uit meer dan 70 landen bestond). In zeer korte tijd werd een terreinvoertuig ontworpen met dezelfde 80-inch wielbasis als een Jeep, maar verder met grotendeels Britse componenten, vnl. van of afgeleid van vooroorlogse Rover personenauto’s. Dit type werd overigens pas ‘Series 1’ genoemd, toen in 1958 de Series 2 verscheen; dus tijdens de productie werd het nooit aangeduid met Series 1!
80-inch
48 pre-production modellen werden gebouwd in de Rover fabriek te Solihull in 1948 en de wereldprimeur van het voertuig vond plaats op de Amsterdamse autoshow in de RAI. Al snel raakte het orderboek vol en de productie van de Land-Rover (met tussenliggend streepje!) ging van start. De Land-Rover was opgebouwd rond een stalen ladderchassis, bladveren en starre assen (van de Rover P2) en de carrosserie bestond uit simpel te vervaardigen aluminium panelen. De 4-cilinder 50 PK 1595cc benzinemotor en versnellingsbak kwam uit de Rover P3. De eerste versies van de Land-Rover hadden tot aan 1951 permanente 4-wiel aandrijving (!). Daarna werden tot aan de Series 3 van 1983 alleen nog maar Land Rovers gebouwd met inschakelbare 4-wiel aandrijving: normaliter in achterwiel aandrijving en middels de bekende rode en gele knoppen kon ook de voorwiel aandrijving bijgeschakeld worden en/of de lage versnelling.
Eigenlijk was er maar 1 carrosserievariant mogelijk: de 80-inch met huif, al is er door de carrosserie bouwer Tickford, met goedvinden van Rover, een dichte stationwagon ontworpen en in kleine aantallen verkocht (totaal: ca. 650). Omdat voor deze ‘Tickford’ zoveel belasting betaald moest worden in Engeland zijn de meesten verkocht aan het buitenland. Productie van de ‘Tickford’ stopte al in 1951.
Vanaf 1950 kwamen meer carrosserievarianten beschikbaar: een metalen hardtop, een gesloten pick-up (truck cab) en gespecialiseerde bedrijfswagens (een mobiele laswerkplaats en een compressor). In dat jaar werd ook de grill enigszins aangepast, zodat de koplampen vrij van de grill kwamen. In 1952 werd de 1595cc benzinemotor vervangen door een 1997cc 52 PK versie.
86-inch en 107-inch
Teneinde meer volume te kunnen vervoeren werd voor modeljaar 1954 de 80-inch wielbasis met 6-inch verlengd en werd de achterzijde van het voertuig nog eens met 3-inch verlengd. Dit gaf een uitbreiding van 25% aan laadruimte. Inmiddels werd de Land-Rover veelvuldig als militair voertuig gebruikt en werden allerlei landbouw accessoires ontworpen, welke aangedreven konden worden door een van de 3 PTO’s (power take offs = aftakkingen van de motor). Tevens werden door Rover allerlei spraakmakende expedities ondersteund, zoals de Oxford & Cambridge trans-Afrika expeditie (1954) en de ‘Overland expeditie’ naar Singapore, een jaar later.
De grill van de 86-inch was inmiddels geëvolueerd in gaas in de vorm van een omgekeerde ‘T’, waarbij de koplampen binnen de wielkasten bleven, maar wel vrij van het gaas. Voor de 86-inch kwamen er nieuwe carrosserievarianten bij: ten eerste een 86-inch stationwagon. Vergelijkbaar met een hardtop, maar met stoelen achterin, zijruiten en een dubbel dak. Ten tweede een 107-inch long wheel base (LWB), initieel alleen als pick-up, later ook als zeer markante stationwagen. De 107-inch stationwagon ziet er uit als een rijdende meccanodoos. De LWB 107-inch was een belangrijk 2e model, naast de short wheel base (SWB) 86-inch.
Langzamerhand kwam er een toenemende vraag naar een dieselmotor….
88-inch en 109-inch
De in 1957 ontwikkelde 2052cc 51 PK dieselmotor had meer ruimte nodig in het motorcompartiment, zodat hiervoor de wielbasis uitgebreid moest worden naar 88-inch en 109-inch. Deze 2 liter diesel werd later gebruikt als basis voor de 2286cc benzine- en dieselversies in de Series 2. De eerste Series 2 Land-Rovers kwamen beschikbaar in 1958, dus er zijn relatief weinig Series 1 met 88- of 109-inch wielbasis. De LWB Stationwagon variant is overigens nooit met de dieselmotor uitgerust en bleef zelfs op een wielbasis van 107-inch (tot 1959!).
Series 1 in het DLRR
DLRR clubleden hebben van de meeste bovengenoemde varianten exemplaren in hun bezit. Zo zijn er een zeer klein aantal Tickford’s en 1 van de 48 pre-production Land Rover, is er een ‘welder’ en zijn er enkele 88-inch en 107-inch stationwagons, etc. Tevens zijn er een 10-tal Minerva’s in bezit; dit zijn in België in licentie vervaardigde Series 1 (zie separate websitepagina). Een van de DLRR-leden heeft een 107-inch stationwagon lijst opgesteld: 107 inch Register (*)
Aankoopadvies
Het is nog steeds mogelijk om een Series 1 van iemand over te kopen; naar gelang de staat van het voertuig en de exclusiviteit moet daar soms fors voor betaald worden. Een 80-inch is daarbij veelal duurder dan een 86-inch. Bedenk of je het voertuig in concours staat wil hebben of krijgen en/of oorspronkelijkheid voor je belangrijk is. Veel 80-inch Series 1 zijn in Engeland gebruikt om Trials te rijden en vaak met een andere, sterkere motor uitgerust. De 2 liter diesel is nogal luidruchtig en geeft wat uitdagingen om hem rookvrij te krijgen. Sowieso praten we over oude motoren.
Voor verdere informatie: Series One Club
